Deel 16: Het laatste hoofdstuk
Wij maken een reis door de geschiedenis van WASPIK, een reis in etappes waarbij telkens een tijdsbeeld beschreven wordt. Dit is voorlopig de laatste etappe.
Dit wordt etappe 16
Inmiddels zijn we een aantal jaren verder en is onze reislust verminderd omdat we het hier in Waspik goed naar onze zin hebben. Toch maken we nog wel de nodige omzwervingen in de omgeving waarbij ons opvalt dat het dorp de nodige veranderingen heeft ondergaan.
Ons dorp …..
De woningbouw heeft een goede impuls gekregen. Er zijn twee uitbreidingsplannen ontwikkeld, resp. “De Waesgeerd’ en ‘De Rugt’. Twee mooie nieuwe wijken zijn ontstaan waar veel gezinnen een woning hebben kunnen betrekken.
Helaas moest basisschool ‘De Hooght’ in Waspik-Boven haar deuren sluiten. Het aantal leerlingen was dermate gedaald dat het niet langer mogelijk bleek de school ter behouden. De leerlingen werden ondergebracht in de basisschool in het centrum van het dorp die, na de nodige aanpassingen, verder ging als basisschool ‘De Veste’.
Basisschool De Hooght is gebouwd in 1968.
Ook Chr. Basisschool ‘De Brug’ verhuisde. Op het voormalig terrein van de brandweerkazerne werd een prachtige nieuwe school gebouwd. De brandweer betrok een nieuw gebouw op een perceel grenzend aan het Halve Zolenpad.
De Theresiakerk in Waspik-Boven, in 1927 gebouwd op initiatief van pater Honorius Gelissen, moest in 2012 haar deuren sluiten wegens teruglopend kerkbezoek en oplopende onderhoudskosten. Het bijbehorend klooster waar jarenlang de paters van de Orde der Ongeschoeide Carmelieten verbleven, wordt nog wel bewoond, zij het dat nu de ruimten aan externen verhuurd worden. Het parochiebestuur is druk bezig een nieuwe bestemming voor de kerk te vinden en hopelijk slaagt men er in zodat het kerkgebouw behouden kan blijven. De kerkgangers zijn nu aangewezen op de diensten in de Bartholemeuskerk in het dorp.
Het Halve Zolenpad
Teneinde het personen- zowel als het goederenvervoer in de Langstraat te verbeteren werd tussen 1886 en 1890 een spoorverbinding gerealiseerd van Lage Zwaluwe via Waalwijk naar ‘s- Hertogenbosch. Ook Waspik werd als halte aangedaan. In 1886 werd een stationsgebouw met goederenloods en emplacement aangelegd. De spoorlijn kreeg de naam ‘Halve Zolenlijn’, een verwijzing naar de schoenindustrie. Vanwege de opkomst van andere vormen van vervoer bleek de lijn niet langer rendabel te zijn en werd besloten deze op te heffen. In 1960 werd het stationsgebouw en goederenloods gesloopt. Van het oorspronkelijke spoorhek met kruisrasterwerk is nog een stuk bewaard gebleven en staat sinds enkele jaren, gerestaureerd en wel, als herinnering langs het voormalig spoortraject. De oude spoorrails lagen vele jaren verloren in het landschap tot het plan ontstond er een bestemming aan te geven. Uiteindelijk werd het traject van Raamsdonk tot aan Drunen omgevormd tot een langgerekt fietspad, genaamd het ‘Halve Zolenpad’. Een uitstekend plan want er wordt heel veel gebruik van gemaakt.
Juni 1991, startsein van de aanleg van het Halvezolen fietspad door
burgemeester Oord en wethouder Mevr. Pijnenburg.
Natura 2000, oog voor flora en fauna
De Westelijke Langstraat, waartoe Waspik ook behoort, is een bijzonder waardevol landschap met veel natuur, cultuur en historie. Een gebied met vochtige weilanden en broekbossen en bijzondere plantengroei, met hier en daar een slagenlandschap dat tussen 1100 en 1300 is ontstaan.
Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden ter bescherming van flora en fauna. Tussen Waalwijk en Waspik bevindt zich het project Westelijke Langstraat, begrensd tussen de binnenpolder van Capelle en die van Sprang, het Halve Zolenpad en het Zuiderafwateringskanaal. Een gebied met bijzondere natuur dat bescherming en de nodige maatregelen ter bescherming van deze natuur verlangt. In dit gebied bevindt zich ook een eendenkooi.
De Vest, een oud bolwerk terug in de natuur
In 2006 kocht de gemeente Waalwijk twaalf hectare grond in Waspik aan ter compensatie van woningbouw in Waalwijk met als doel ‘hoe laten we de natuur en de tastbare onderdelen uit de geschiedenis samengaan wanneer het gebied opnieuw wordt vormgegeven’.
Ooit heeft in dit gebied een verdedigingswerk gelegen, een retranchement als onderdeel van de Zuiderwaterlinie in de strijd tegen de Franse legers in de achttiende eeuw. Die strijd is al lang gestreden en het verdedigingswerk vervallen maar inmiddels is er een prachtig natuurgebied gerealiseerd genaamd ‘De Vest’ waarin dit oude verdedigingswerk herleeft. In het gebied is tevens een fietspad aangelegd dat een verbinding vormt tussen de Schotse Hooglanderstraat en het Halve Zolenpad. Ook is er een monument te vinden dat de bodemstructuur, de verschillende zandlagen, verbeeldt. De natuur maakt het voor velen tot een geliefd wandelgebied.
De Overdiepse polder, een polder in de delta
In 2011 is de metamorfose voor de Overdiepse polder in het kader van het programma Ruimte voor de rivier van start gegaan. Een omvangrijk project waarbij de polder aangewezen is als retentiegebied om bij hoog water het overtollig water van de rivier op te vangen. Bestaande dijken werden verlaagd, nieuwe aangelegd waardoor bij extreem hoog water het rivierwater de polder instroomt. Om te voorkomen dat het agrarische gebruik van het gebied hierdoor onmogelijk zou worden is door de inwoners en ondernemers het Terpenplan bedacht. Bestaande boerderijen en bedrijfsgebouwen zijn gesloopt en op negen terpen hebben de boeren die willen blijven zelf een nieuw bedrijf gebouwd. Een uniek plan dat nationaal zowel als internationaal in de belangstelling heeft gestaan.
Het logo van het project in het kader van ‘Ruimte voor de Rivier’
Naast ruimte voor de rivier biedt de Overdiepse polder ook volop ruimte aan de natuur, het landschap en de recreatie. Zo zijn er speciale fiets- en wandelpaden aangelegd waardoor ‘een rondje polder’ mogelijk is en zijn er speciale visplekken aangelegd. De bestaande jachthaven aan het Oude Maasje biedt volop mogelijkheden tot recreëren.
Inmiddels zijn de boeren al enige jaren terug in de polder en staan de boerderijen veilig en wel op de terpen en gaat het leven gewoon verder. Een machtig gezicht in een prachtig, oer Hollands landschap.
Nu er nog zoveel te genieten valt in en rondom het dorp zien we ons niet genoodzaakt om op reis te gaan. We besluiten daarom hier in Waspik te blijven.