Corte Maten febr. 2020
Een van die toponiemen die wij kennen zijn de Corte maten. Dit toponiem vind je in oude aktes tussen 1612 en 1650. Om 400 jaar in de tijd terug te gaan is ook voor ons moeilijk voor te stellen waar wat geweest is. Gelukkig staan er in die aktes wel aanwijzingen die ons geholpen hebben om vast te stellen waar de Corte maten gelegen hebben. De familienamen die daarin staan zeggen voor ons nog niets. Gelukkig wel het vaste gegeven die daarin staan zoals noord de Herstraat en oost van de Kerk. De waterloop, Cuijperslei in het zuiden en ten westen van het wiel gelegen. De Herstraat kennen we als de doorgaande weg door Waspik. De Cuijperslei als waterloop in de Binnenbijster, ook wel Bijsterloop of gewoon waterloop genoemd. De kerk in die tijd was de nu Hervormd kerk in Waspik. Het wiel dat daar toen al lag is dat bij de Middenstraat aan ’t Vaartje. Hiermee konden wij de juiste plaats vaststellen.
Dan nog de betekenis van Corte maten. Karl Leenders historisch geograaf verklaart het volgende:
Kort en lang wijzen hier op perceel vorm, met name de lengte van strookpercelen. Als u een oude kaart van die streek bekijkt, dan ziet u daarop eindeloos veel heel lange smalle percelen. De Korte Maten zal dus wel een groep niet zo verschrikkelijk lange percelen geweest zijn.
Maten? Dat is in deze context een probleemwoord. Het komt in ieder geval veel voor in moerassige streken, ook wel als [meet]. Bij Nieuwmoer ligt een grensoverschrijdend natuurgebied genaamd De Maatjes. Daar denkt men aan maaien van gras of hooi en dat kan bij Waspik ook heel goed de verklaring zijn. Een eiland in het Haringvliet heet Tien Gemeten. Je vindt overal de foute verklaring dat het gegroeid zou zijn uit een eerste eilandje dat 10 gemeten (van 4300 m2) groot was. Maar dat eilandje was 70 gemeten groot! Bovendien komt de naam al rond 1600 voor, dat is anderhalve eeuw voor die eerste bedijking. Rond 1600 staat die naam op een kaart bij een archipel van rieteilandjes... Maar riet werd ook gemaaid! Dus Korte Maten: een groep niet zo verschrikkelijk lange grasland (of rietvelden) percelen die men placht af te maaien.
Als men nu de kaart uit 1869 bekijkt zie je waar het woord Waspik staat, het gebied dat de Corte Maten moet zijn. Noord ervan, de Herstraat nu ’t Vaartje met het wiel aan de Middenstraat. Het mooie van deze kaart is dat je kunt zien aan de percelen vol met stippeltjes dat daar riet groeide; het donkere gedeelte geeft aan dat we te maken hebben met moeras.
Zo komen de Corte maten, na 400 jaar, weer terug in het Waspikse daglicht.